اندازه گیری برخورداری آموزشی سرمایه انسانی در ایران

مفهوم سرمایه انسانی را در اوایل دهه 1960 شولتز و دنیسون معرفی کردند و از آن زمان بررسی نقش آن در پدیده های مختلف اقتصاد مورد توجه نظریه پردازان علم اقتصاد قرار گرفته است. آموزش، تجربه و سلامت سه بعد اصلی سرمایه انسانی را تشکیل می دهند که نقش آموزش در آن قابل توجه است. جنبه آموزشی سرمایه انسانی را برخوداری آموزشی می نامند. در این پژوهش ضمن معرفی و بیان نقاط ضعف و قوت شاخصهای متعددی که تاکنون برای برخورداری آموزشی معرفی شده اند، چنین استدلال می شود که شاخص متوسط سالهای تحصیل، خصوصیات مطلوبی را برای بیان برخورداری آموزشی داراست، از این رو، ضمن تشریح روش مقطعی باور در محاسبه متوسط سالهای تحصیل، با اعمال تعدیلات لازم در روش وی برای سازگاری با ویژگیهای منحصر به فرد سیستم آموزشی ایران و همچنین، داده های آموزشی موبوط، الگویی برای محاسبه سری زمانی این شاخص در ایران تدوین می شود و متوسط سالهای تحصیل جمعیت 15ساله و بالاتر را در طی دوره 1340-1380 محاسبه می کنیم. شاخص مزبور برای دو جنس زن و مرد و همچنین، چهار مقطع تحصیلی ابتدایی، راهنمایی، متوسطه و دانشگاه محاسبه شده است.